उखाणे

एका लग्नाला हजेरी लावली . वधू -वराची पंगत बसली . प्रथेप्रमाणे नाव घेण्याचा आग्रह झाला आणि प्रथेप्रमाणेच आढेवेढे घेऊन नाव घेत , घास भरवण्यात आला . एकीकडून नाव घेतले गेले –

रुसलेल्या राधेला , चंद्र म्हणतो हास

_____ ला भरवते , आमरस पुरीचा घास.

प्रतीपक्षाने नाव घेतले –

कुबेराच्या खजिन्यात सोन्याची रास

______ ला भरवतो, आमरस पुरीचा घास

प्रत्येक लग्नातील उखाणे साधारण ऐकलेले असतात . काही नाविन्य , सृजनशीलता (मराठीत Creativity) वगैरे बिलकुल नाही . लग्नामधील बर्याच गोष्टी बदलल्या . उदा. पंगत जाऊन बुफे सुरु झाला, आहेर जाऊन "Presents in Blessings only" झाले , विधिवत लग्न नसून झटपट विधी आले , AC hall आता common आहेत . पण उखाण्यात प्रकर्षाने जाणवेल असा काही बदल झालेला नाही.

उखाणे साहित्यामध्ये बदल घडवून आणण्याची निकड प्रकर्षाने जाणवतेय. या बदलामध्ये मी माझे खारीचे योगदान देतोय आणि काही वास्तवाच्या /सत्याच्या जवळ जाणारे , "जे मनी आहे तेच ओठी असावे" ह्या नियमावर आधारित उखाणे प्रस्तुत करत आहे.

बर्याच वर्षांच्या खटपटीनंतर , बोहल्यावर चढली आमची स्वारी,

पण घाई नाही झाली ना ? कारण बायकोपेक्षा मेव्हणीच दिसते भारी.

------------------xxx------------------

नाव घे , नाव घे म्हणून नका देऊ त्रास,

______ रावांच्या गोल प्रकृतीला झेपेल का ? श्रीखंड पुरीचा घास.

------------------xxx------------------

उन्हाळ्यात लग्न, म्हणून बाबांनी केला hall AC

एकाच प्रार्थना देवाशी , हे राहोत एकनिष्ठ माझ्याशी

------------------xxx------------------

मीना , माला , मंजिरी …. कोणीच पटवता नाही आली ,

वेळेत लग्न व्हावे म्हणून मंदाच्या गळ्यात माळ घातली.

------------------xxx------------------

कंटाळा आला या समारंभाचा,

हनीमूनचा लागलाय ध्यास,

सर्वाना लवकर उरकण्याचा आग्रह करून ,

______ ला भरवतो जिलेबीचा घास.

वरील उखाणे एकदम अस्सल (मराठीत original) आहेत , ते जसेच्या तसे वापरण्यास माझी काहीही हरकत नाही. पण वापरल्यावर होणार्या परिणामास मला जबाबदार धरता येणार नाही.

- राजन महाजन

२१ मे २०१०

ARC of N

नुकतीच “ARC of N” मध्ये admission घेतली. मी पोहायला सुरुवात केली (२५ /२८ वर्षांपूर्वी ) त्या ठाणे महानगर पालिकेच्या मारोतराव शिंदे जलतरण तलावाची आठवण झाली. आपसूकच तुलना सुरु झाली.

सुरुवात झाली नावापासून . “ठाणे महानगरपालिकेचा मारोतराव शिंदे (मा.शिं.) जलतरण तलाव ” आणि “ARC of N” (Aquatic Recreation Club of Nair’s). “ARC of N’ कसे झोकदार आणि stylish वाटते . मा.शिं. २५ मी लांब आणि २५ मी रुंद पण ‘L’ आकाराचा आहे , बाजूला छोटा baby pool आहे . ARC चा मुख्य तरण तलाव ५० मी लांब आणि २५ मी रुंद (olympic Size) आहे , बाजूला छोटा baby pool आहे , स्वतंत्र diving पूल आहे १६ मी लांब आणि २५ मी रुंद , खोली ४.५ मी आणि महिलांसाठी बंदिस्त (Indoor) पूल आहे (तो प्रत्यक्ष पहिला नाही ……तो बाहेरूनच दाखवतात.... दुष्ट लेकाचे).

मा.शिं. मध्ये एक batch ४५ मिनिटाची, त्यातहि पहिली ५ / १० मिनिटे आत घुसण्यात, shower घेण्यात, कपडे बदलण्यात जायची. दिवसाला १ वेळा गेलं कि खेळ खतम. मग थेट दुसर्या दिवशी जायचे. ARC ची वेळ सकाळी ६–१० व संध्याकाळी ५.३० - ८.३०, इच्छा असेल तर पूर्ण ७ तास पोहलात तरी हरकत नाही. मा.शिं.ला आत जाण्यासाठी रांग लावायला लागायची, त्यासाठी १० मिनिटे आधी जायचो. ARC मध्ये रांग – बिंग काय नाय, हवे तेव्हा जा.

ARC मध्ये स्वच्छता आणि आरोग्याची विशेष काळजी घेतली जाते. इथले पाणी नुसते chlorination केलेले नसते तर त्याही पुढील आधुनिक प्रक्रिया पाण्यावर केलेली असते अशी माहिती माझा मित्र ज्येष्ठ पाणीतज्ञ अमेय गोखले याने पुरवली. पाणीतज्ञ गोखले पुढे म्हणाले कि लवकरच या पाण्यावर Ozone प्रक्रिया होणार आहे… (टीप - डोळ्याला त्रास होऊ नये म्हणून पोहण्याचा goggle आणि केस राठ होऊ
नयेत म्हणून डोक्याला रबराची टोपी अशी सर्व आयुधे चढवून, हि माहिती पुरवली गेली). मा.शिं.चे पाणी बेकार आणि वास मारणारे आहे असे पाणीतज्ञ गोखल्यांचे मत आहे पण हे मत पडायला तज्ञाची गरज नाही हे मी सांगू शकतो.

ARC मध्ये ११ shower rooms आणि ८ changing rooms आहेत, वर फिरणारे पंखे आहेत. Shower room मध्ये गरम पाण्याचा नळहि आहे. shower/changing rooms आणि reception area मध्ये मंद आवाजात संगीत वाजत असते. मा.शिं.मध्ये किती shower/changing rooms आहेत ते आता आठवत नाही पण एवढे ठळकपणे आठवते कि त्या एवढ्या जास्त नव्हत्या, ज्या होत्या त्यातील निम्म्यांचे दरवाजे/कड्या तुटलेल्या होत्या. गरम पाणी, पंखे आणि संगीत असली नाटके नव्हती.

मा.शिं. मध्ये चौकशीच्या टेबलापलीकडे नेहमीच मी एक थोराड, जाड मिश्या असलेला माणूस पाहिला. त्याची सर्व उत्तरे प्रथम नकारार्थी असायची. ARC मध्ये चौकशीसाठी गेलो तेव्हा ठरवले कि पोहायला नाही आलो तरी चौकशीसाठी १५ दिवसातून एकदा चक्कर टाकायलाच पाहिजे. Reception/Registration टेबलापलीकडे एक टंच (अहाहा, काय चपखल शब्द आहे) मुलगी बसते. एवी-तेवी admission घेणारच, पण रोज जाण्यासाठी एक added incentive आणि काही सुंदर पाहिल्याचा आनंद !

मी मा.शिं. ला जायला लागलो (बहुदा दुसरीत असताना) तेव्हा ५० रुपये वार्षिक शुल्क होते. आठवी /नववी मध्ये पोहायला जायचे बंद केले तेव्हा १०० रुपये शुल्क होते. पोहायला जायचे बंद केले कारण शिकवण्यांचे खूळ सुरु झाले. त्याने अभ्यासात काही फरक नाही पडला पण खेळणे नक्की कमी झाले. असो. सध्या तिथे दीड ते दोन हजारच्या मध्ये शुल्क आहे. ARC मध्ये मी ७७२१ रुपये भरले वर्षासाठी. पोहता येते म्हणून बरे नाहीतर ६०० रुपये महिन्याकाठी कोचिंगसाठी द्यावे लागले असते. मा.शिं.मध्ये हे कोचिंगचे वेगळे पैसे असली लफडी नव्हती. तिथे कोणत्याही कापडाची आणि आकाराची अर्धी चड्डी चालायची. ARC च्या नियमाप्रमाणे swimming costume पाहिजेच.

शेवटी, एक अतिरिक्त उपयुक्त माहिती सांगतो. ARC मधील मुख्य तरणतलाव Unisex साठी आहे. हि माहिती मला join झाल्यावर मिळाली आहे…....नाहीतर तुम्ही खडूस लोक म्हणाल कि म्हणूनच मी एवढे पैसे भरून ARC मध्ये पोहायला जातोय.

- राजन महाजन
११ मे २०१०